Sovyetler Birliği'ni 1991 yılına kadar ayakta tutan en önemli faktör, özkaynaklarını kullanarak fedakarlık ve dayanışmayla her şeyi başarabileceğine inanmış, bu sayede de birçok alanda mucize yaratmış ilk dönem Sovyet insanından kalan mirastı. Özellikle İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Altın Çağı'nı yaşayan Sovyetler, ilk dönemlerinde tüm gücünü gelişmeye adamış, insanına, olabilecek en iyi imkanları olabilecek en eşit şekilde sağlayan bir sistem kurmuştu. 70'lerden itibaren çıkarcı Komünist Parti yöneticileri yüzünden teklemeye başlayan sistem reformlara ve Batı'yla oluşturulan olumlu havaya rağmen ayakta kalamamıştır ama bugün hala saygıyla yadedilen eski günlerin hatıraları Rusya'nın her yerinde kendini göstermektedir.
Geçen ağustos ayının son günlerinde, Rusya'da havanın artık cidden soğumaya başladığı günlerde, karakteristik Sovyet otomobillerini üreten GAZ (Gorkovskiy Avtomobilniy Zavod) markasının Nizhniy Novgorod şehrinde bulunan müzesine düştü yolum. Şehrin ıssız sanayi semtindeki bir teknik okul bünyesinde açılan müzeyi bulmak için haritamı defalarca açıp kapatarak etrafta dolaşmam ve çevredekilere sormam gerekti. Ancak müzenin kapısından girer girmez, soğuktan sıcağa girmenin rahatlatıcılığından çok koca bir kat dolusu tarihe ulaşmanın mutluluğuyla gevşedi kaslarım. Tarihi öğelere zaten düşkün olan ruhum eridi gitti ayaklarımın üzerine.
Fotoğraf çekmenin ücretli olduğu müzeyi, görevlilerin sohbete dalışından yararlanıp gizlice fotoğraf çekme mefhumuyla muzip bir mutlulukla taradım, kokusunu yudumladım, tenimi okşayan tarihin tadını çıkardım. Dolaşmayı bitirdiğimde andaçlar beğenmek üzere oturduğum görevlinin karşısındaki rahat koltukta uzayan sohbet sırasında, gerçek otomobillerle dolu diğer katın varlığını da heyecanla öğrendim. Görevli, internetten tanıştığı bir Türk'le evlenip Antalya'ya yerleşen komşularının kızının hikayesini de anlatıp bitirdikten sonra kalktım ve ilk kat kadar tarihi tadı olmasa da somut tarihin etkileyiciğiyle dolu katta fink attım.
Fabrikanın açılış günü
Bir Sovyet görevlisinin teftişi sırasında çekilmiş fotoğraf
İşçilerin kullandıkları bazı edevat
İkinci Dünya Savaşı'nda askeri üretim de yapmış olan fabrikada kullanılan patlayıcılarla ilgili uyarı afişleri
İkinci Dünya Savaşı için üretilen tanklardan birinin modeli
Devleti temsil eden Rodina-mat (Yurt Ana) ve elinde "Savaş Yemini"
"Yanan bombayı su dolu varile at!" uyarı afişi
Yeni üretim ZİM aracının tanıtım toplantısı daveti
Sovyetlerin 50. Yılı Madalyası
GAZ-12 İsimli Otomobil
